مری وارن و استدلال های پیامدگرایانه برجواز سقط جنین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر مرکز پژوهش های اسلامی معصومیه

2 استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

چکیده

سقط ‌جنین یکی از مسائل مهم در اخلاق کاربردی است و استدلال‌های بسیاری در دفاع و بر ضد آن اقامه شده است. برخی فیلسوفان اخلاق با توجه به نظریة هنجاری خود در فلسفة اخلاق، این موضوع را بررسی کرده و برخی دیگر بدون توجه به نظریة هنجاری به واکاوی آن پرداخته‌اند. خانم وارن از کسانی است که در موضوع سقط‌جنین بر اساس هر دو شیوه استدلال کرده است. با توجه به اینکه پیامدگرایی اخلاقی، یکی از نظریه‌های رایج در فلسفة اخلاق غرب است و تأثیراتی نیز بر اندیشمندان مسلمان داشته است؛ به‌گونه‌ای‌که برخی نظریة اخلاق اسلامی را - با جرح و تعدیلی ـ نظریه‌ای پیامدگرایانه دانسته‌اند و از سوی دیگر با توجه به اهمیت و تأثیرگذاری خانم مری آنه وارن در موضوع سقط جنین، این نوشتار در نظر دارد استدلال‌های پیامدگرایانة او دربارة جواز سقط‌جنین، ازجمله نادیده گرفتن حقوق اساسی زنان، بارداری‌های ناشی از تجاوز به عنف، دریافت دستمزد، ضرورتی اقتصادی و جلوگیری از رشد جمعیت را بررسی و نقد کند.

کلیدواژه‌ها


1. اسلامی، حسن؛ رهیافت‌های اخلاقی به سقط جنین؛ چ1، تهران: سمت، 1386.
2. امانی، مهدی؛ مبانی جمعیت‌شناسی؛ چ1، تهران: سمت، 1377.
3. آل‌بویه، علیرضا؛ «حق زن بر کنترل بدن خود»؛ نقد و نظر، سال 16، ش29، 1390.
4. پالمر، مایکل؛ مسائل اخلاقی؛ ترجمة علیرضا آل‌بویه؛ چ2، تهران: سمت، 1389.
5. جمشیدی، فاطمه و علیرضا آل‌بویه؛ «بررسی و نقد دیدگاه وارن دربارۀ تولد به مثابه ملاک و معیار منزلت اخلاقی»؛ فصلنامۀ اخلاق زیستی علمی پژوهشی (پزشکی)، دورۀ 6، ش20، 1395.
6. جمعی از نویسندگان؛ اخلاق کاربردی، چالش‌ها و کاوش‌های نوین در اخلاق عملی؛ چ1، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1386.
7. حسینی، سید غلامحسین، «تفاوت‌های بیولوژیک زن و مرد(بدن، روان و هوش)»، کتاب نقد، شماره 17، 1379.
8. رحیمی، گیتی؛ «عوارض سقط غیرایمن»؛ سقط‌جنین، چ1، تهران: سمت، 1386.
9. ریچلز، جیمز؛ عناصر فلسفۀ اخلاق؛ ترجمۀ محمود فتحعلی و علیرضا آل‌بویه؛ چ1، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1392.
10. زمانی، رسول؛ سقط‌جنین در نگاه حقوق اسلامی؛ چ1، تبریز: [بی‌نا]، 1385.
11. سیدمیرزایی، محمد؛ جمعیت‌شناسی عمومی؛ تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، 1381.
12. شیروانی، علی؛ «ساختار کلی اخلاق»؛ قبسات، ش13، 1378، ص38ـ44.
13. شمشیری میلانی، حوریه؛ «سقط‌جنین عمدی»؛ پژوهش در پزشکی، ش4، 1384.
14. صانعی دره‌بیدی، منوچهر؛ رهیافت‌های اخلاقی به سقط‌جنین؛ چ1، تهران: سمت، 1386.
15. طلعتی، محمدهادی؛ رشد جمعیت، تنظیم خانواده و سقط‌جنین؛ چ1، قم: بوستان کتاب، 1383.
16. عارفی، علی؛ سقط‌جنین و تراکم جمعیت؛ ج1، [بی‌جا]: نشر بضعۀالرسول، 1385.
17. عباسی، محمود؛ سقط‌جنین، چ1، تهران: حقوقی، 1382.
18. فرانکنا، ویلیام؛ فلسفۀ اخلاق؛ ترجمۀ ان‌شاءالله رحمتی؛ چ1، تهران: نشر حکمت، 1380.
19. کتابی، احمد؛ نظریات جمعیت‌شناسی؛ چ3، تهران، [بی‌‌نا]، 1370.
20. گنسلر، هری ج؛ درآمدی بر اخلاق معاصر؛ ترجمۀ مهدی اخوان؛ چ1، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، 1390.
21. مصباح یزدی، محمدتقی؛ نقد و بررسی مکاتب اخلاقی؛ چ2، قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1384.
22. نصیری، منصور؛ «نظریۀ برین سودگرایی در اخلاق و تطبیق آن با نظریۀ سودگرایی رایج»؛ پژوهش‌نامۀ اخلاق، ش9، 1389، ص9ـ36.
23. Andrew Varga; The Main Issues in Bioethics; rev. ed. New York: Paulist Press, 1984.
24. Engelhardt, H. Tristram; “The Sanctity of Life and the Concept of a Person”; Life and Death: A Reader in Moral Problems, In Louis P. (Ed.), 2000.
25. foa, Pamela; "Whats Wrong with Rape?"; Lafollette, Hugh, Ethics in Practice, Oxford, Blackwell, 2002, p. 212-219.
26. Gruenand, lorl and e.panichas; george, Sex Morality and The Low; Routledge, London, 1997.
27. Harris John and Holms Soren; "Abortion", Practical Ethics, New york; Harward university press, 1998.
28. Kaczor Christopher; The Ethics Of Abortion Women’s Rights, Human Life, And The Question Of Justice; First published. New York: Routledge, 2011.
29. Singer Peter; Practical Ethics; Second edition. USA, Monash University, 1993.
30. Steinbock, Bonnie; "mother-fetus conflict"; a companion to Bioethics, Second edition, Wiley-Blackwell, 2012.
31. Thomson, judith Jarvis; "a defense of abortion"; ohilosophy & public affairs, vol, 1, no. 1, 1971.
32. Warren, Marry Anne; "On the Moral and Legal Status of Abortion"; The Problem of Abortion (third edition), New York: McGraw-Hill, 1997.
33. Warren, Marry Anne; "Abortion," A Companion to Ethics, Frist edition, Oxford, Blackwell Publishing Ltd, 1993.
34. Zilberg, Julie; "sex selection and restricting abortion and sex determination"; Bioethics, Vol.21, No.9, 2007.